به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

باید و نبایدها مسئولیت کیفری در جرم قتل

تاریخ انتشار: ۲۱ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۰۷۳۷۹۹

هر فرد مسئول اعمال خویش است و هیچ وقت نمی‌تواند فرد دیگری را مسئول اعمال فرد دیگری دانست و مسئولیت کیفری زمانی مطرح می‌گردد که فرد مرتکب جرمی شود در واقع عملی جرم می‌باشد که انجام دادن و یا انجام ندادن آن در قانون مستوجب مجازات باشد و فردی که عمل مستوجب مجازات را انجام دهد در واقع مرتکب جرم شده است.

در این صورت فرد مرتکب دارای مسئولیت می‌باشد و باید مجازات اعمال خود را بپذیرد بر این اساس قانونگذار در قانون مجازات اسلامی مجازات مرتکبین به جرم را بیان کرده است، ولی قانونگذار مواردی را پیش بینی کرده است که به موجب آن فرد مرتکب عمل مجرمانه فاقد مسئولیت می‌باشد و در نتیجه مجازات نیز نمی‌شود که تحت عنوان موانع مسئولیت کیفری بیان شده است که موارد عدم مسئولیت کیفری در قانون عبارتند از: مستی، جنون، فرد نابالغ و اکراه مرتکب باعث می‌گردد تحت شرایطی که در قانون بیان شده است، فرد مسئولیت کیفری نداشته باشد و مجازات عمل مجرمانه‌ای که انجام داده است بر وی اعمال نگردد که در خصوص قتل عمد که دارای اشد مجازات در قانون مجازات اسلامی می‌باشد نیز موانعی بیان شده است که منجر به عدم اعمال مجازات فرد مجرم می‌شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

موانع مسئولیت کیفری در قتل عمد

یکی از انواع جرم قتل بر طبق قانون قتل عمد می‌باشد که قتل عمد به معنای گرفتن جان انسان دیگر یا کشتن دیگری که با قصد و اراده قاتل این عمل انجام می‌گردد که جرم قتل عمدی دارای شدیدترین مجازات در قانون مجازات اسلامی می‌باشد یعنی زمانی که جرم قتل محقق می‌گردد اصل بر مجازات قاتل است، اما شرایط استثنائی که منجر می‌شود مجازات جرم قتل اعمال نگردد مواردی خاصی می‌باشد که در قانون مجازات اسلامی تحت عنوان موانع مسئولیت کیفری در قتل عمد بیان شده است که عبارتند از:

۱ – قتل عمدی مهدورالدم: منظور از مهدور دم کسانی هستند که در قانون بیان شده است که پنج دسته می‌باشند که در صورتی که فردی دیگری را که بر طبق قانون مهدورالدم است را بکشد محکوم به دیه یا قصاص نمی‌شود.

۲- اشتباه در مهدورالدم بودن مقتول، منظور از اشتباه در مهدورالدم بودن مقتول این است که اگر قاتل به فرض که مقتول مهدورالدم است او را بکشد قصاص نمی‌شود که التبه قاتل باید به این موضوع اطمینان داشته باشد و اشتباه بودن اینکه مقتول مهدورالدم نبوده قابل پیش بینی نبوده است.

۳- قتل عمدی در مقام دفاع، اگر فردی قصد آسیب به دیگری را داشته باشد بطوری که بیم یا خطر جانی وجود داشته باشد و دیگری در مقام دفاع از خود او را بکشد در صورتی که قاضی تشخیص دهد قصاص از او ساقط می‌گردد.

۴- قتل عمدی در اجرای امر آمر قانونی، در صورتی که مقام قضایی دارای صلاحیت دستور قتل فردی را بدهد شخص قاتل قصاص نمی‌شود.

۵ – اکراه در قتل عمد در صورتی که فرد با اکراه دیگری را بکشد و تحت تاثیر سایر عوامل در صورت احراز مجازات قصاص اعمال نمی‌شود.

۶- قتل عمدی در حال مستی

۷ – قتل عمدی در حال خواب و بیهوشی

در صورتی که قاضی هر یک از این علل را که به موجب قانون وصف مجرمانه را از جرم زایل می‌کند را احراز نماید مجازات جرم قتل عمد اعمال نمی‌گردد.

بررسی عوامل رافع مسئولیت کیفری در جرم قتل

در بررسی عوامل رافع مسئولیت کیفری موارد فوق به صورت مختصر موانع فوق مورد بررسی قرار خواهد گرفت که عبارتند از:

قتل عمدی مهدورالدم یعنی فردی که شرعا مستحق کشتن است و در صورتی که فرد مهدورالدم باشد کشتن آن فرد موجب قصاص نمی‌باشد و دیه تعلق نمی‌گیرد.

اشتباه در مهدورالدم بودن مقتول به معنای این است که اگر فردی دیگری را با فرض و اعتقاد به مهدورالدم بودن بکشد و این امر به دادگاه ثابت شود که فرد مهدورالدم نبوده است جرم وی قتل عمد محسوب نمی‌شود و در حکم قتل شبه عمد می‌باشد.

قتل عمد در مقام دفاع مشروع همانطور که از عنوان آن معلوم و مشخص است هرکس برای دفاع از جان، مال و ناموس و … و یا در برابر هرگونه تجاوزی عملی انجام دهد که جرم باشد قابل تعقیب و مجازات نخواهد بود.

اکراه در قتل به از عوامل رافع مسئولیت کیفری نمی‌باشد فرد اکراه کننده و آمر به حبس ابد محکوم می‌شوند.

قتل عمدی در حال مستی منجر به عدم اجرای مجازات قصاص نمی‌شود مگر این که ثابت شود فرد خود را برای این عمل مست نکرده است و دیگر این که کاملا بی‌اختیار بوده است و به مجازات حبس محکوم می‌گردد.

قتل در حال خواب و بیهوشی یعنی زمانی که فرد در حالت خواب یا بی‌هوشی فردی را بکشد دیه باید بپردازد و قصاص نمی‌شود.

لازم به ذکر است که تمامی عوامل رافع و موانع مسئولیت کیفری درباره جرم قتل که در فوق بیان کرده‌ایم زمانی موجب سقوط مجازات قتل که قصاص است می‌شود که توسط فرد مدعی ثابت گردد و اگر قاضی به هر یک از عوامل رافع مسئولیت آگاهی پیدا کند فرد مجازات قصاص از او ساقط می‌شود.

منبع: میزان

باشگاه خبرنگاران جوان وب‌گردی وبگردی

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: قتل جرم قانون مجازات اسلامی موانع مسئولیت کیفری مسئولیت کیفری مهدورالدم بودن قصاص نمی شود قتل عمدی قتل عمد جرم قتل

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۰۷۳۷۹۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ایفای مسئولیت اجتماعی صنایع برای واحد تجاری، جامعه و محیط سودمند است

صمد یوسفی اصل در خصوص اهداف برگزاری نخستین جشنواره مسئولیت اجتماعی شرکت ها و سازمانها در استان زنجان، گفت: مسئولیت اجتماعی یک جنبش نو ظهوری است که به دنبال وارد کردن فاکتورهای محیطی و اجتماعی در تصمیمات تجاری شرکت ها، استراتژی تجاری و حسابداری آنها با هدف افزایش عملکرد اجتماعی و محیطی در کنار ابعاد اقتصادی است.

وی اضافه کرد: امروزه شرکت ها به ویژه آنهایی که در بازارهای جهانی فعالیت دارند، در حالیکه افزایش ارزش سهامداران را دنبال می کنند، بیش از پیش به فکر تعادل و توازن عناصر اجتماعی، اقتصادی و محیط تجاری خود هستند.

یوسفی اصل افزود: در عصر جدید، مسئولیت اجتماعی شرکت ها نقش و جایگاه برجسته و بالایی را در حوزه آکادمیک به دست آورده و اهمیت روزافزونی در سطح بین المللی یافته است.

وی اظهار داشت: یکی از راهکارهایی که امروز مورد توجه شرکت‌ها و سازمان‌های برتر دنیا قرار گرفته‌ است، دستیابی به مزیت رقابتی از طریق مسئولیت اجتماعی شرکتی است که یکی از اهداف ما در این جشنواره، ایجاد این مزیت رقابتی خواهد بود.

یوسفی اصل با بیان اینکه عمل به مسئولیت‌های اجتماعی، می‌تواند فراهم‌ کننده مزیت‌های رقابتی در دنیای به شدت رقابتی امروز و به ویژه در بخش خدمات باشد، ادامه داد: پیشنهاد ما این است که شرکت‌ها می‌توانند با هدفمند کردن درخواست‌های مردمی و سمن ها با طراحی راهکارهایی ضمن کمک به برنامه های این تشکل ها خود نیز در قالب مسئولیت اجتماعی خویش اقدام کنند.

رئیس اتاق بازرگانی،صنایع،معادن و کشاورزی زنجان به اهداف کلی برگزاری نخستین جشنواره مسئولیت اجتماعی شرکت ها و سازمانها در استان اشاره کرد و گفت: تدوین شاخص های مربوط به عملکرد مسئولیت اجتماعی شرکت ها در استان، تاثیر غیر مستقیم و کمک به ارتقای سطح کیفی و کمی زندگی مردم و افزایش رفاه و مطلوبیت اجتماعی از طریق هدفمندسازی بودجه های اجتماعی شرکت ها از جمله این اهداف است.

وی، گفتمان سازی مسوولانه و آگاهی بخشی نسبت به سطوح مسئولیت اجتماعی به مدیران و فعالان صنعتی و اجتماعی، آموزش و تقویت مشارکت اجتماعی مردم و مطالبه گری در قالب نقش های شهروندی، استاندارد کردن فعالیت های اجرایی دستگاه ها در موضوع طرح با توجه به ارسال دستورالعمل ها و چک لیست های ارسالی دبیرخانه دائم را از دیگر اهداف این جشنواره ذکر کرد.

یوسفی اصل ایجاد چرخه هم افزا از طریق ارزیابی، برنامه ریزی، آموزش، بررسی عملکرد، شناسایی، اصلاح، ارزیابی و آموزش مجدد، شناسایی نقاط قوت و ضعف خدمات دهی دستگاه ها در حوزه مسئولیت اجتماعی و ارائه گزارش جامع از وضعیت موجود استان و ترسیم استراتژی های لازم برای نیل به وضعیت مطلوب را از اهداف دیگر جشنواره اعلام کرد.

وی با اشاره به اهداف کاربردی و آموزشی جشنواره نیز خاطر نشان کرد: ارزیابی عملکرد گذشته در حوزه مسئولیت اجتماعی و ارائه تصویر روشنی از وضع موجود، ارائه آموزش های کاربردی جهت ارتقای کمی و کیفی عملکرد مسئولانه جهت نیل به وضعیت مطلوب در سال های آینده از اهداف کاربردی و آموزشی این جشنواره است.

نخستین جشنواره‌ نشان مسئولیت اجتماعی استان زنجان به همت اتاق بازرگانی و همکاری استانداری زنجان در تاریخ ۳۱ اردیبهشت سال جاری با حضور شرکت ها، دستگاه های اجرایی و سازمان های مردم نهاد در سالن همایش اتاق بازرگانی و با حضور میهمانان و مسئولان استانی و ملی برگزار خواهد شد.

باشگاه خبرنگاران جوان زنجان زنجان